SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Çevre
Yerköy-Kayseri Yüksek Hızlı Tren Hattı boyunca yapılan titiz ve kapsamlı çalışmalar ile ekoloji, toprak, hava ve su kaynakları başta olmak üzere hassas alanlar ve çevresel kısıtlar belirlenmiştir. Projenin olumlu etkilerini daha da artırmak, olası olumsuz etkilerini ise asgari düzeye indirmek için bu değerlendirmeler temelinde stratejiler geliştiriyoruz.
Çevre İzleme Çalışmaları
Hem inşaat hem de işletme sırasında etkilerin asgari seviyelerde tutulması için, ÇSED raporunda potansiyel etki noktalarında ve projeden dolaylı olarak etkilenebilecek yeni noktalarda düzenli olarak çevresel izleme çalışmaları yapacak ve gerekli önlemleri alacağız.
Su Kalitesi (yüzeysel su ve yeraltı suyu)
Hava Kalitesi
Çevresel Gürültü ve Titreşim
Toprak Kalitesi
Biyoçeşitlilik
Flora/fauna ile ilgili farklı uzmanlık alanlarına sahip geniş bir ekip ile ÇSED kapsamında detaylı saha etütleri 2022 yılında gerçekleştirilmiştir. Hassas ve endemik türleri tespit ederek, buradan hareketle de koruma önlemlerini tanımlıyoruz. Bu çalışmalar, aşağıda belirtildiği gibi izleme çalışmaları kapsamında ileriki dönemlerde de devam edecektir.
Proje, korunan veya uluslararası kabul görmüş herhangi bir alan içinde yer almamaktadır.
Biyoçeşitlilik Eylem Planı/Kritik Habitat Değerlendirmesi Raporu çerçevesinde:
Kuş Gözlem Çalışmaları
Proje sahasında, Aquila nipalensis, Falco cherrug, Neophron percnopterus, Oxyura leucocephala
Vanellus gregarius hassas türleri tespit edilmiştir. Göçmen kuşlar için potansiyel risk taşıyan alanlarda ve Biyoçeşitlilik açısından kritik tür olan toy kuşunun (Otis tarda) potansiyel üreme alanlarında 2023 İlkbaharında ek araştırmalar yapılacaktır.
Balık Gözlem Çalışmaları
Alburnoides freyhofi (Noktalı İnci Balığı) ve Aphanius marassantensis(Dişli Sazancık) olmak üzere iki adet Biyoçeşitlilik açısından kritik öneme sahip balık türü tespit edilmiştir. Kritik Habitatı tetiklediği belirlenen balık türlerinin varlığı için potansiyel olarak uygun habitatlar olarak tanımlanan alanlarda, Kasım-Aralık 2022 döneminde ek balık araştırmaları yapılacaktır.
Tohum Toplama Çalışmaları
Proje ve yakın çevresinde Centaurea kirikkalensis cfr. ve Silene lycaonica olmak üzere iki endemik bitki türünün varlığı tespit edilmiştir. Proje etki alanı içinde bulunan ve ulusal düzeyde tehdit altında olduğu kabul edilen ancak kritik habitatı tetiklemeyen flora türlerinin tohumları toplanacaktır. Bu türler; Aethionema turanicum, Acantholimon kotschyi subsp. Laxispicatum, Salvia blepharochlaena, Cousinia halysensis ve Matthiola anchoniifolia.
Toplama ve koruma, en iyi uygulamalar izlenerek gerçekleştirilecektir. Toplanan tohumlar, açıkça tanımlanabilir kodlar kullanılarak her bir alt popülasyon için ayrı ayrı saklanacaktır. Tohumların bir kısmı, konservasyon veya bilimsel araştırmalar için kullanılmak üzere saklanmak ve gerekirse çimlendirilmek ve yeni popülasyonlar oluşturmak için kullanılmak üzere Türkiye Tohum Gen Bankası'na bağışlanacaktır.
Sosyal
Yerköy-Kayseri Yüksek Hızlı Tren Projesi, etkin ve sürdürülebilir bir Paydaş Katılım Planı uygulamaya koyarak Projenin inşaatı ve işletimi aşamasında meydana gelebilecek olan olumsuz sosyal etkilerden kaçınmayı, bu mümkün değilse en aza indirmeyi hedeflemiştir.
Tüm çalışmalar, ulusal kanunlar ve yönetmeliklere ek olarak ve uluslararası geçerli en iyi standartlar ile uyumlu olan Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme (ÇSED) Raporu’nda yer alan sosyal hassasiyetler gözetilerek yürütülmektedir.
Paydaş Katılım Faaliyetleri
Projenin inşaat faaliyetleri esnasındaki olası sosyal etkiler değerlendirilerek Proje gereklilikleri doğrultusunda yönetilmektedir. Bu bağlamda, Projeden etkilenen halk ve diğer paydaşlar bilgilendirilmekte, beklenti, şikayet ve endişeler belirlenerek, ilgili taraflarla açık istişareler gerçekleştirilmektedir. Hazırlanan Paydaş Katılım Planı inşaat dönemi gereklilikleri doğrultusunda güncellenmekte, böylelikle sistemlerin sürdürülebilirliği sağlanmaktadır.
Arazi Edinimi
Yerköy-Kayseri Yüksek Hızlı Tren Projesi’nin kamulaştırma süreci T.C. Ulaştırma Bakanlığı, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Süreçle ilgili paydaşlarımızın doğru bir şekilde bilgilendirilmesi adına Kamulaştırma Bilgi Rehberi hazırlanacaktır. Doküman, kamulaştırma sürecinden etkilenen tüm paydaşlarımıza resmi olarak dağıtılacaktır.
Geçim Kaynaklarının Yeniden Yapılandırılması Programı
Yeniden Yerleşim Eylem Planında, projeden/kamulaştırmadan olumsuz etkilenen ve programa başvuru şartlarını asgari şartlarda sağlayan arazi sahiplerine yapılacak olan kamulaştırma bedeli ödemesinden bağımsız olarak; AYGM, güzergahta bulunan yerleşimlere yardımcı olması için bir «Geçim Kaynaklarının Geri Kazandırılması Programı» (GKGKP) planlamaktadır. GKGKP halen geliştirme aşamasındadır. GKGKP; AYGM’den, kamulaştırmadan etkilenen kişiler ile yapılan görüşmelerden, muhtarlardan ve bağımsız uzmanlardan gelecek verilere göre planlanacaktır.
Kültürel Miras
Yerköy-Kayseri Yüksek Hızlı Tren Projesi, insanlığın ortak geçmişi olan ve sosyokültürel kimliğimizin ayrılmaz bir parçası olan kültürel varlıkların, korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması gerekliliğinin bilincindedir. Proje etki sahasında yer alan Kültürel Miras alanlarına olası etkiler, ÇSED döneminde titizlikle ele alınmıştır. Çalışmalar yerel mevzuata (2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kanunu) ve IFC Performans Standardı 8’e uygun olarak yürütülmüştür. Proje, tüm bu olası etkilerin dışında inşaat çalışmaları sırasında bilinmeyen Kültürel Miras alanları ile karşılaşıldığında yürürlükteki yasa ve yönetmeliklere göre en katı önlemleri almakla yükümlüdür. Bu yükümlüğü desteklemek adına Proje, Kültürel Miras uzmanları istihdam ederek yerel otorite ve kurumlarla işbirliği içinde çalışacaktır.
Çalışma ile ilgili detaylı bilgiler, yıllık Çevresel ve Sosyal Performans Raporu ile paylaşılacaktır.